صبا مهدوی

امنیت اجتماعی و روانی آذربایجان‌شرقی، همواره، از شاخص‌ها و مزیت‌های مهم این استان در توسعه است؛ آذربایجان‌شرقی و در راس آن تبریز، حتی اگر از برخی شاخص‌های اقتصادی و رفاهی، تنزل کرده باشد، همچنان از مطلوبیت امنیتی بالا برخوردار است. آذربایجان‌شرقی یک منطقه مرزی است و به طور بالقوه، می‌تواند در معرض ورود ناامنی‌ قرار بگیرد، این در صورتی است که ورود ناهنجاری‌‌هایی چون مواد مخدر، سلاح و نیروهای تروریستی و ... با درایت و جان‌فشانی نیروهای امنیتی و انتظامی، در حداقل ممکن است. بعلاوه، کلان‌شهر تبریز با 2500 هکتار حاشیه‌نشینی، محلات پراکنده و گسترده، از شهرهایی است که در شرایط طبیعی باید بستر آسیب‌های اجتماعی دامنه‌دار باشد؛ این در حالی است که حتی حاشیه‌نشینان تبریز نیز به رغم فقر اقتصادی و گاه آموزشی، از اصالت و نجابت خاصی برخوردارند و هرگز به عنوان یک چالش امنیتی برای شهر قلمداد نشده‌اند.

مجموع این عوامل باعث شده است آذربایجان شرقی، در زمره امن‌ترین استان‌های ایران باشد. با این حال، در روزهای اخیر، گزارش سه قتل کم‌سابقه و هولناک در مراغه، سراب و کلیبر، تردیدها و نگرانی‌هایی را درباره افول شاخص امنیت اجتماعی در آذربایجان‌شرقی مطرح کرده است.

مراغه / پدر ۴۱ ساله همسر و دو دخترش را کشت

12 شهریور –یعنی همین پنج روز پیش- بود که در یکی از محلات شهر مراغه، یک فقره قتل خانوادگی رخ داد که طی آن یک زن و دو فرزندش به قتل رسیدند. فرمانده انتظامی شهرستان مراغه با تایید این خبر، اظهار کرد: رسیدگی به این حادثه تاسف بار در دستور کار کارآگاهان پلیس آگاهی شهرستان قرار گرفته و موضوع با دقت در دست بررسی نهایی است.

منبع: هم نوا

سرهنگ توحید فارسی اظهار کرد: در بررسی های اولیه مشخص شده است که پدر ۴۱ ساله این خانواده، همسر ۳۸ ساله و ۲ دختر ۱۷ و ۹ ساله اش را به قتل رسانده است.

به گفته وی قاتل پس از ارتکاب این جنایت هولناک خود را به پلیس آگاهی مراغه معرفی کرده است. ️

فارسی با بیان اینکه قاتل در بازجویی های اولیه انگیزه خود را اختلافات خانوادگی بیان کرده است، اضافه کرد: تحقیقات تکمیلی کارآگاهان پلیس آگاهی شهرستان برای روشن شدن ابعاد مختلف این حادثه، علت و انگیزه اصلی قتل به صورت ویژه در حال انجام است.

 سراب / قتل‌عام خانوادگی دو برادر علیه پسرعموها

یک روز بعد از قتل خانوادگی در مراغه، در سراب دو برادر با هویت معلوم شبانه به منزل پسرعموی‌شان هجوم آورده و تعداد چهار نفر از اعضای خانواده را به قتل رسانده و سه نفر دیگر را مجروح و سپس خودشان به زندگی خود پایان دادند.

این جنایت نیمه شب پنجشنبه ۱۳ شهریور در روستای شیره‌جین در دو کیلومتری شهرستان سراب رخ داد. محل جنایت یک خانه ویلایی دو طبقه بود که در آن مردی مسن به همراه همسرش، دو پسر،  دو عروس و هفت نوه‌شان زندگی می‌کردند. با حضور پلیس معلوم شد در جریان این تیراندازی مرد مسن و همسرش، به همراه یکی از پسرها و نوه‌اش به قتل رسیده و بقیه اعضای خانواده مجروح شده‌اند.

در ادامه معلوم شد که قاتلان دو برادر هستند که با حضور در خانه پسرعموی خود این جنایت را رقم زده اند. آنها برای حل اختلافات خانوادگی به این خانه رفته بودند، اما وقتی اختلافات حل نشد، ناگهان برادر کوچکتر، اسلحه خود را بیرون کشید و به سوی اعضای خانواده پسرعمویش شلیک و به همراه برادرش از محل فرار کرد.

کمی از این حادثه گذشته بود که پلیس متوجه شد هر دو برادر (قاتلان) در زمین‌های کشاورزی آن حوالی اقدام به خودکشی کرده و به زندگی خود نیز پایان داده‌اند.

یکی از اقوام این خانواده در گفتگویی اظهار کرد: این خانواده از سال‌ها پیش بر سر ارثیه خانوادگی، با هم دچار مشکل بودند. در شب حادثه برادرانی که فکر می‌کردند سر تقسیم اموال سرشان کلاه رفته است، به خانه عموی خویش رفتند تا با عمو و پسرانش صحبت کنند.

صحبت‌های آنها به نیمه‌شب کشیده شد و اما توفقی صورت نگرفت. همین مسئله باعث عصبانیت دو برادر شد. یکی از آنها که با خود سلاح داشت، خانواده عمویش را مورد هدف گلوله قرار داد. آنها یکی از عروسان را که فامیلشان بود، دست و پا بسته در حمام زندانی کردند و به بقیه اعضای خانواده شلیک کردند.

او می‌گوید: مدتی قبل متوجه شدیم، یکی از عروس‌های این خانواده که به علت شدت جراحت در بیمارستان بستری بود، جان خود را از دست داده است. هنوز خودمان هم نمی‌دانیم شرایط افرادی که در بیمارستان بستری هستند، به چه صورت است.

این فرد خاطرنشان می‌کند: تا جایی که ما اطلاع داریم، تا کنون عمو و همسرش، پسر عمو و همسرش و ۳نوه و ۲ فرد ضارب جان خود را از دست داده‌اند.

او می‌افزاید: اموال ارثیه به قدری بود که سالها این ۲ خانواده سر آن با هم اختلاف داشتند. همین مسئله باعث شد تا آن دو برادر نقشه قتل عام خانواده عموی خود را بکشند.

کلیبر / دوئل خون‌آلود دو جوان به علت اختلافات ملکی

هنوز چند روز از قتل‌ های مراغه و سراب نگذشته بود که قتل دیگری در کلیبر، به تیتر اول رسانه های استان تبدیل شد.

16 شهریور، فرمانده انتظامی شهرستان کلیبر از وقوع نزاع و درگیری منجر به قتل دو جوان ۲۴ و شانزده‌ساله در این شهرستان خبر داد و گفت:  در پی اعلام یک فقره نزاع و درگیری منجر به قتل در یکی از روستاهای شهرستان کلیبر، مأموران انتظامی برای بررسی موضوع در محل حاضر شدند.

وی افزود: با حضور مأموران در محل وقوع جرم و بررسی‌های میدانی اولیه مشخص شد که دو جوان ۲۴ و 16 ‌ساله به علت اختلافات ملکی و شخصی با یکی از هم‌روستاییان خود درگیر شده‌اند و در این نزاع، هر دو جوان بر اثر اصابت گلوله اسلحه گرم از ناحیه شکم و پهلو مجروح شده و در دم جان باخته‌اند.

وی ادامه داد: قاتل در همان محل دستگیر و در تحقیقات پلیس به ارتکاب بزه اعتراف کرده است. متهم پس از تشکیل پرونده به مرجع قضائی معرفی شد.

سرهنگ محمدزاده در پایان از شهروندان خواست آستانه صبر و تحمل خود را افزایش دهند تا دیگر شاهد وقوع چنین حوادث ناگواری نباشیم.

سه نکته درباره سه قتل در مراغه، سراب و کلیبر

نگاهی گذرا به هر سه ماجرای هولناک در مراغه، سراب و کلیبر، نشان  می‌دهد، اختلافات ملکی و حقوقی میان خانواده‌ها، نقش عمده در شکل‌گیری جنایت دارد. شاید یک دلیل این موضوع، اطاله دادرسی‌ها و اصرار سیستم قضایی به مصالحه اجباری میان طرفین درگیر باشد؛ حال این که این موضوع، به خصوص در روستاها که «آب» و «زمین» جنبه هویتی و حیثیتی دارد، نمی‌تواند پایان‌بخش منازعات ملکی باشد.

نکته دوم که بسیار تلخ است، فروپاشی نظام خانواده در هر سه جنایت است؛ افراد به قدری قصی و بی‌رحم شده‌اند که بر سر یک قطعه زمین، عزیزترین افراد خود را به خاک و خون می‌کشند. نهادهای اجتماعی و فرهنگی، باید پاسخ‌گوی عملکرد خود در حوزه امنیت روانی و اجتماعی و صیانت از خانواده‌ها باشند.

و نکته سوم این که هر سه جنایت با اسلحه گرم روی داده است. آذربایجان‌شرقی، به رغم شراط مرزی، از استان‌هایی است که ورود اسلحه به آن، هرگز فراگیر و گسترده نبوده است. اما ظاهراً این وضعیت در تبریز و آذربایجان شرقی، عوض شده است. اسلحه مثل نقل و نبات در این استان می‌گردد و باعث وقوع جنایت‌های هولناک می‌شود.